نوشتاری از هرمز ناصرشریفی به مناسبت نوزدهمین سالمرگ هوشنگ گلشیری

هرمز ناصرشریفی: «من اینجا هستم، باید همین جا باشم و هم اکنون را همیشگی کنم” (جن نامه، هوشنگ گلشیری)

جن نامه، رمانی‌ست درباره‌ی قدرت جادوئی نوشتن و نوشتار، در باره‌ی آدم‌های جن‌زده و افسون شده در افسون فرهنگ غالب مذهبی و هم روزمرگی. داستان تقابل دو نگاه، دو برادر، حسن با رویکردی مستقیما” اجتماعی و عمل بلافصل در جهت تغییر وضع موحود و حسین، نویسنده‌ای که دست‌کم خودش فکر می‌کند دارای قدرتی ماوراء الطبیعی ست و هرچند در کار ثبت افکار و حوادث انسان‌ها در قالب شخصیت‌های داستانی‌ست اما در واقع باور دارد که تلاش او، حنبشی در سمت تضمین بقای نوع بشر است.

گلشیری، خود از جنس حسین است، او نه بطور مطلق، اما ذاتِ نوشتن و نویسندگی را موجب به انجام رسانیدن بخشی از رسالت می‌داند و بدون آنکه در تقابل با ادبیات متعهد (آنطور که تعریف شده است) قرار گیرد، تولیدِ ادبیات را فارغ از توجه بی واسطه به امر اجتماعی، وسیله‌ای افسون‌گر در ایجاد تغییرات اجتماعی فرض می‌کند.

در تاریخ ادبیات چنین رویکردی به شکل جدی دارای سابقه است، نشریه اسکروتینی (Scrutiny) که به کوشش خانم و آقای لویس (Leavis) از دهه چهل تا شصت میلادی در انگلستان منتشر می‌شد از بارزترین نمونه‌های عملی چنین ایده‌ای ست. هرچند میزان صحت و یا منشاء طبقاتی این طرز تفکر جای بحث دارد، اما به هر حال و بویژه در وضعیت اجتماعی معاصر ایران، اثرات مثبت و سازنده¬ی این ایده قابل انکار هم نیست.

از همین زاویه می‌توان زندگی ادبی گلشیری را بهتر درک کرد، برگزاری انواع کارگاه‌های نویستدگی و فعالیت قابل ملاحظه‌ی او در جلب و ارتقای نویسندگان جوان و حتا حضور و فعالیت‌اش در کانون نویسندگان ایران، تلاش بی وقفه‌ای بود برای رشد ادبیات در ایران، امری که به درستی (همانگونه که گلشیری معتقد بود) به صورت نسبی معادل و همسو با رشد اجتماعی جامعه نیز تلقی می‌شود.

۱۶ خرداد سالروز مرگ هوشنگ گلشیری‌ست، با این امید که در آینده ای نه چندان دور با بزرگداشت شایسته‌تری نیز همراه باشد، یادش گرامی .

هرمز ناصرشریفی

منبع: «صفحه فیس‌بوک کانون نویسندگان ایران»

اشاره: مسوولیت محتوای نوشتارها و مقاله‌های ارسالی، بر عهده نویسنده است و گذار (سامانه دموکراسی و داد)، دیدگاه‌ها و آرای مطرح شده در محتوای مطالب را ارزش‌گذاری نمی‌کند. هدف این سامانه مهیا کردن تریبونی آزاد برای بیان آرا و دیدگاه‌های مختلف در راستای گذار از حاکمیت اسلامی‌ به دموکراسی است.

دیدگاهی بنویسید

لطفا دیدگاه خود را در اینجا بنویسید
لطفا نام خود را در اینجا بنویسید

یازده + 19 =