حمید نوری کیست؟

تقریبا همه کسانی که در دهه شصت تجربه زندان گوهردشت را از سر گذرانده‌اند، با «حمید نوری» که با نام مستعار «حمید عباسی» به عنوان دادیار قوه قضاییه در زندان فعالیت می‌کرد، آشنا هستند.

زندانبانی که این روزها خودش به عنوان زندانی در زندان استکهلم گرفتار شده است.

او به شهادت زندانیانی که روزگاری در زندان گوهردشت محبوس بوده‌اند، در طول آن سالها از اعضای فعال «هیات اعدام در زندان گوهردشت» بوده است.

ایرج مصداقی در کتاب خاطرات و در متن مصاحبه‌هایی که در مورد آن سالها انجام داده از حمید عباسی به عنوان «آتش بیار معرکه» در هیاتی موسوم به هیات مرگ که کارش صدور و اجرای حکم زندانیان سیاسی بوده، یاد کرده است: «دادیارهایی مثل حمید عباسی هم بودند که در هیات‌ها می‌آمدند، شهادت می‌دادند. آتش‌بیار معرکه بودند و سعی می‌کردند هیات را برای اجرای حکم اعدام به اجماع برسانند.»

حالا حمید نوری با شکایت دکتر «کاوه موسوی»، حقوقدان و قاضی دادگاه لاهه به عنوان شاکی خصوصی، توسط دادگاهی در استکهلم به پنج اتهام متفاوت که همگی آنها مرتبط به پرونده اعدام‌های سال ۱۳۶۷ در زندان گوهردشت کرج هستند بازداشت شده است.

در ماه‌های مرداد و شهریور سال ۱۳۶۷ حکومت ایران به فرمان روح‌الله خمینی چندین هزار نفر از زندانیان سیاسی و عقیدتی را در زندان‌های نظام جمهوری اسلامی به شکلی مخفیانه اعدام و در گورهای دسته‌جمعی دفن کردند. به خانواده قربانیان نه جنازه‌ای تحویل ‌دادند، نه نشانی دقیق قبر و مزار عزیزانشان.

دادگاهی در استکهلم بر اساس اسناد و مدارک مستدلی که «ایرج مصداقی»، فعال سیاسی و زندانی سابق زندان گوهردشت گردآوری کرده، قرار بازداشت حمید نوری را به ظن دست داشتن در این اعدام‌ها به مدت چهار هفته دیگر تمدید کرده و قرار است شاهدانی که تجربه آن روزهای تلخ زندان گوهردشت را از نزدیک داشته‌اند در جریان دادگاه به عنوان شاهد حضور یابند.

ایرج مصداقی می‌گوید: «از ماههای قبل حرکات او را در نظر داشته و پیگیر رفت و آمدهایش بودم. او بارها به آلمان سفر کرده بود و این بار هم قصد داشت با ویزای یک ساله به ایتالیا سفر کند. مدت زمان مدیدی برای این جریان برنامه ریزی کرده بودیم و چندین وکیل در انگلستان، آلمان و سوئد در جریان این پیگیری‌ها بودند تا اینکه به محض ورود به فرودگاه ارلاندا با همکاری آقای موسوی و حکم دادستان سوئد دستگیر شد.»

او در مورد همکاری دولت سوئد می‌گوید «مستندات و شواهد و مدارک ما کافی بود و برای دستگاه قضایی سوئد و دادستان آنجا جای تردید وجود نداشت.»

ایرج مصداقی در زمان دستگیری متهم در فرودگاه ارلاندا حضور نداشته اما لحظه به لحظه جریان را پیگیری می‌کرده و خودش را به دادگاه رسانده است.

«برای ما لحظه مهمی بود و لحظه شماری می‌کردیم برای اینکه او با همراهی کسانی مثل « محمد مقیسه» که در زندان او را با نام «ناصریان» می‌شناختند نقش اصلی را در برنامه ریزی کشتار ۶۷ داشت. او در انتخاب زندانی‌ها و الویت بندی‌شان برای حضور در مقابل هیات مرگ جدی و پیگیر بود و چون قضات هیات مرگ طبعا شناخت شخصی و نزدیک از زندانیان نداشتند، این آقا با همراهی ناصریان تمهیدات لازم را برای قانع کردن هیات برای انتخاب زندانیان مناسب و فراهم کردن زمینه اعدام آنها فراهم می‌کردند.»

ایرج مصداقی با یادآوری خاطرات آن روزها می‌گوید: «حمید نوری نام زندانی‌ها را می‌خواند و آنها را به خط می‌کرد و از پاسدارها می‌خواست که آنها را به بندشان منتقل کنند که در واقع کلمه « بند» کدی بود مابین خودشان برای انتقال زندانی پای جوخه دار و من خودم بارها و بارها تجربه برخورد مستقیم با او را در زندان داشتم.»

ایرج مصداقی با پیگیری‌هایش متوجه می‌شود که حمید نوری بعد از آن سالهای تلخ کماکان از فعالیت بازنمانده و در وزارت اطلاعات مشغول به کار بوده است: «او رابطه نزدیکی با آقای رئیسی، فلاحیان، پورمحمدی و مقیسه دارد و در وزارت اطلاعات با اسامی مستعار «وحید» و «عبدالله» فعالیت می‌کرده است.»

مصداقی زمانی که موارد اتهامی متهم را قرائت می‌کرده‌اند و تا پیش از رسیدگی به اتهامات او توسط دادستان و دستیارش در دادگاه حضور داشته ولی در زمان رسیدگی به اتهامات و طبق قوانین سوئد، دادگاه را ترک کرده و مجددا زمانی که قاضی می‌خواسته حکم چهار هفته زندان متهم را برای تهیه اسناد و مدارک لازم روخوانی کند، در دادگاه حاضر شده است.

او در پاسخ به این سوال که آیا نگران مداخله دولت ایران برای آزادی متهم نیست می‌گوید: «کشور سوئد بالاترین استانداردهای قضایی را داراست و تجربه و سابقه کافی برای رسیدگی به چنین پرونده‌هایی دارد و مدارک و مستندات ما بسیار قانع کننده و کافی هستند.»

«حمید نوری» با شکایت دکتر «کاوه موسوی»، حقوقدان ارشد و قاضی دادگاه بین المللی لاهه به عنوان شاکی خصوصی، بازداشت شده است.

دکتر «کاوه موسوی» می‌گوید این کار را با یاد و خاطره آنهایی که در طول آن سالها به ناحق از حق زندگی محروم شده‌اند، انجام داده است.

او و تیم پیگیری این ماجرا با محوریت ایرج مصداقی پیش بینی می‌کرده‌اند که متهم را در کشور آلمان دستگیر کنند و به همین دلیل هم تمام تمهیدات لازم را برای دستگیری او در آلمان آماده کرده بودند، اما صبح روز نهم نوامبر، منابع آقای مصداقی به او اطلاع داده بودند که متهم با یک تغییر برنامه ناگهانی راهی کشور سوئد است.

«بعد از تغییر برنامه سفر آقای حمید نوری، من در طی یک روز تعطیل و طی شش ساعت زمان محدودی که داشتم توانستم دادستانی سوئد را قانع کنم که او را دستگیر کنند.»

دکتر کاوه موسوی می‌گوید یک تیم ۱۸ نفره از وکلای مبارز در جریان این پرونده با او همکاری کرده اند: «با توجه به اینکه در کشور سوئد اصل بر برائت افراد است من به آقای مصداقی گفته بودم باید اسناد و مدارک کافی برای دستگیری او گردآوری کند و ما این کار را به انتها رساندیم.»

به گفته وی برخی جنایات قابل چشم پوشی نیستند و مشمول مرور زمان نمی‌شوند: «این جنایات یک وجه عمومی دارند یعنی جنایت بر علیه یک فرد تلقی نمی‌شوند بلکه جنایت بر علیه حیات بشر محسوب می‌شوند و صلاحیت پیگیری و رسیدگی در تمامی مرزهای جهان را دارند و هر جا که بشر حضور دارد این جنایات قابل پیگیری قضایی هستند. جنایات جنگی، نسل کشی و شکنجه بخشی از این اتهاماتند که مشمول گذر زمان نمی‌شوند و من همواره به عنوان یک انسان، یک ایرانی و یک حقوقدان از این موضوع رنج برده‌ام که آنهایی که در طول دهه شصت اعدام شدند از هیچ گونه حق دادرسی عادلانه و قضاوت منصفانه برخوردار نبوده‌اند.»

او توضیح می‌دهد که بعد از گردآوری مستندات کافی به این پرونده ورود کرده است: «مدارک فرستاده شد و من پرونده شکایتم را آماده کردم و الان که کار به اینجا رسیده دیگر اصراری ندارم که به عنوان شاکی خصوصی حضور داشته باشم چون بسیاری اعلام کرده‌اند که شکایت دارند و یا به عنوان شاهد می‌خواهند حاضر باشند. بنابراین من طبق قوانین سوئد می‌توانم کماکان شاکی خصوصی پرونده باقی بمانم یا اینکه از جریان پرونده خارج بشوم و خود دولت سوئد ماجرا را پی بگیرد.»

او می‌گوید در پنج مورد اتهامی، علیه متهم طرح دعوا کرده است: «اتهام جنایت جنگی بر پایه اعدام‌های گسترده درون زندانها بعد از عملیات مرصاد علیه او مطرح شده است. بسیاری از زندانیان کم سن و سالی که اصلا سابقه فعالیت مسلحانه نداشتند و فقط از یک جریان سیاسی هواداری می‌کردند و دوران حبسشان را سپری می‌کردند بعد از جریان این عملیات جنگی که هیچ ربطی به زندانیان نداشت به طور دسته جمعی اعدام شدند. حتی یک اسیر جنگی هم دارای حقوقی است و نباید کشته شود چه برسد به کسی که اصلا در ماجرای جنگ حضور نداشته.»

این حقوقدان می‌گوید سفارت ایران وکلای گران قیمتی برای متهم استخدام کرده است: «ما برای اینکه آنها نتوانند با چاپلوسی و طرح مشمولیت مرور زمان او را از اتهام مبری کنند مدارک و مستندات کافی تهیه کرده‌ایم.»

کاوه موسوی با طرح اتهام «مفقودالاثر کردن افراد» برای حمید نوری و ذکر این موضوع که تا زمان پیدا شدن پیکر افراد مفقود شده و شناسایی آنها توسط خانواده، این اتهام پابرجاست، تلاش کرده که مانع طرح موضوع «مشمولیت مرور زمان» به نفع متهم شود. جنازه، محل دفن و چگونگی کشته شدن بسیاری ازاعدام شدگان دهه ۶۰ به اطلاع خانواده‌هایشان نرسیده و بسیاری از آن‌ها با گذشت این همه سال هنوز هم نمی‌دانند عزیزانشان کجا دفن شده‌اند.

کاوه موسوی می‌گوید اتهام‌های حمید نوری مشمول مرور زمان نمی‌شود و «صد و یک درصد» معتقد است که هیچ دلیلی برای آزادی او وجود ندارد.

منبع: ایران‌وایر

دیدگاهی بنویسید

لطفا دیدگاه خود را در اینجا بنویسید
لطفا نام خود را در اینجا بنویسید

یک + هفده =